Vacxin sốt xuất huyết: Giải pháp phòng bệnh tuyệt vời!

Vacxin Dengvaxia® (CYD-TDV) của hãng Sanofi Pasteur (Pháp) là loại vacxin sốt xuất huyết đầu tiên trên thế giới được cấp phép sử dụng. Ngoài ra còn có 5 loại vacxin khác vẫn đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng.

Virus gây bệnh sốt xuất huyết được lan truyền khi chúng ta bị các con muỗi Asdes Aegypti cái đốt và hút máu. Loài muỗi này chính là nguyên nhân gây ra khoảng 400 triệu ca sốt xuất huyết mỗi năm trên thế giới, mà nhiều nhất là ở trẻ em.

Cho đến nay, ngoài việc tránh để muỗi cắn, chúng ta vẫn chưa chính thức có được một biện pháp phòng ngừa hiệu quả đối với căn bệnh này.

Quá trình sản xuất ra vacxin sốt xuất huyết

Công cuộc nghiên cứu và chế tạo ra một loại vacxin để phòng bệnh sốt xuất huyết đã và đang vấp phải rất nhiều khó khăn khi mà có đến 4 loại virus có thể gây sốt xuất huyết; và mục tiêu của các nhà khoa học là phải bào chế ra được một loại vacxin có thể chủng ngừa được cả 4 loại virus này.

Thực tế, hiểu biết của chúng ta về cơ chế phát bệnh và ảnh hưởng của các loại virus này đến hệ thống miễn dịch của cơ thể vẫn còn rất hạn chế.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng chưa tìm ra được biện pháp để xác định xem liệu một người đã được miễn nhiễm với loại virus sốt xuất huyết nào (đo lường kháng thể chẳng hạn), hay một loài động vật thích hợp để thử nghiệm tác dụng của các loại vacxin.

Các phương pháp kiểm soát vector hay điều trị khác dường như vẫn chưa đủ để dập tắt được dịch bệnh này. Do đó, chúng ta phải cần đến một loại vacxin để chủng ngừa bệnh sốt xuất huyết và đây là một biện pháp hoàn toàn khả thi.

Các loại vacxin sốt xuất huyết

Thực tế cho thấy nhu cầu về một biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết ngày càng gia tăng.Việc nghiên cứu và phát triển một loại vacxin phòng ngừa sốt xuất huyết an toàn, hiệu quả với giá cả hợp lý và có thể miễn nhiễm được cả 4 loại virus nói trên sẽ đáp ứng mục tiêu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) là ngăn chặn bùng phát dịch sốt xuất huyết trong phạm vi ít nhất 25% cho đến thời điểm hiện tại, và 50% vào năm 2020.

Cho đến nay, Dengvaxia® (CYD-TDV) của hãng Sanofi Pasteur (Pháp) là vacxin phòng bệnh sốt xuất huyết đầu tiên trên thế giới được cấp phép sử dụng.
Ngoài ra còn có 5 loại vacxin khác vẫn đang nằm trong quá trình thử nghiệm lâm sàng; trong số đó có 2 loại vacxin của hãng Butantan và Takeda sẽ bắt đầu các thử nghiệm giai đoạn III vào đầu năm 2016.

Vacxin Gengvaxia (CYD-TDV) đã được hãng Sanofi Pasteur nghiên cứu sản xuất từ năm 1994 và thực hiện hơn 25 nghiên cứu lâm sàng trên các đối tượng trẻ em, thanh thiếu niên và người trưởng thành tại nhiều khu vực trên thế giới như Hoa Kỳ, Australia, khu vực châu Á (trong đó có Việt Nam) và Mỹ Latinh.

Loại vacxin này được cấp phép sử dụng tại Mexico vào tháng 12 năm 2015 và sau đó là Philippine và Brazil. Đây là một loại vacxin hóa trị bốn kết hợp các chủng virus sốt xuất huyết còn sống, gồm có 3 mũi tiêm, mỗi mũi cách nhau 6 tháng (theo kết quả nghiên cứu ở giai đoạn thực nghiệm lâm sàng III). Vacxin này có thể sử dụng cho những người từ 9-45 tuổi sinh sống tại các khu vực dễ bùng phát dịch bệnh.

Hiện tại, CYD-TDV vẫn chưa được tiền kiểm định. WHO vẫn đang chờ đơn xin tiền kiểm định từ hãng Sanofi Pasteur.

Nhóm các chuyên gia cố vấn chiến lược về chủng ngừa của WHO hiện đang tiến hành đánh giá một số tiêu chí như: độ an toàn và hiệu lực của vacxin, tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết, mức độ thích hợp của vacxin này đối với mục tiêu mà WHO đề ra cũng như chi phí thực hiện các chương trình chủng ngừa.

Nhóm chuyên gia này sẽ thảo luận về kết quả đánh giá vacxin CYD-TDV trong một cuộc họp vào tháng 4 năm 2016 tới đây rồi sau đó mới quyết định có khuyến cáo sử dụng vacxin này cho các chương trình y tế công cộng của WHO hay không.

Dưới đây là bảng tóm tắt các giai đoạn nghiên cứu và phát triển của 6 loại vacxin phòng bệnh sốt xuất huyết trên thế giới:

Đơn vị sản xuất		Giai đoạn I	Giai đoạn II	Giai đoạn III	Cấp phép sử dụng
GSK & WRAIR		TDENV/PIV: các virus bất hoạt được tinh chế với fomalin
Merck		V180: kết hợp các đơn vị vacxin phụ,   tạo ra màng premembrane tự nhiên và màng protein cụt bằng cách đè ép các tế bào Drosophila S2.
NIAID			TV003/TV005: sử dụng công nghệ biến đổi gen để làm suy yếu các dòng virus sốt xuất huyết còn sống
	Butantan Institute			TV003: sử dụng công nghệ biến đổi gen để làm suy yếu các dòng virus sốt xuất huyết còn sống
	Panacea Biotec	TV005: sử dụng công nghệ biến đổi gen để làm suy yếu các dòng virus sốt xuất huyết còn sống
NMRC		D1ME100: vaccine DNA bào chế từ màng premembrane và màng protein bằng cách đè ép protein DENV1 kết hợp với việc kiểm soát siêu vi cytomegalovirus ở người bằng vector plasmid VR1012
Sanofi Pasteur					Dengvaxia: vacxin sống với thành phần chính là các virus sốt vàng đã bị làm suy yếu, kết hợp với các màng premembrane và màng protein của 4 loại virus sốt xuất huyết tự nhiên.
Takeda			DENVax: vacxin sống chứa các dòng virus DEN2 tự nhiên đã bị làm suy yếu (loại này chủ yếu có trong tế bào thận của chó và được làm yếu bớt bằng cách biến đổi gen NS3)