Kỹ năng viết ở bé bị rối loạn khả năng diễn đạt bằng chữ viết sẽ yếu hơn so với các bạn cùng trang lứa. Bé gặp các vấn đề về thị giác – không gian, vận động tinh, xử lý ngôn ngữ, chính tả, ngữ pháp và tổ chức ngôn ngữ viết.
Bé có rối loạn diễn đạt bằng chữ viết có biểu hiện như thế nào?
Các triệu chứng của rối loạn diễn đạt bằng chữ viết rơi vào 6 dạng: thị giác – không gian, vận động tinh, xử lí ngôn ngữ, chính tả/chữ viết, ngữ pháp và tổ chức ngôn ngữ. Một đứa bé có thể có rối loạn diễn đạt bằng chữ viết nếu các kỹ năng viết của bé kém xa so với các bạn cùng tuổi, mặc dù trí thông mình của bé ngang với các bạn khác, và bé có một số triệu chứng trong các triệu chứng sau:
1. Vấn đề về thị giác – không gian:
- Gặp rắc rối với việc phân biệt hình dạng và khoảng cách giữa các kí tự
- Gặp rắc rối trong việc sắp xếp từ trên trang giấy từ trái sang phải
- Viết các kí tự không theo hàng lối
- Khó canh lề và viết trên 1 dòng kẻ
- Khó khăn trong việc xem bản đồ, tranh vẽ hoặc vẽ lại một hình dạng nào đó
- Sao chép văn bản chậm
2. Vấn đề về vận động tinh:
- Không thể cầm bút đúng cách
- Gặp khó khăn trong việc kẻ vạch, cắt thức ăn, thắt dây giày, chơi ghép hình, dùng kéo, nhắn tin và gõ bàn phím
- Không có khả năng sử dụng kéo tốt
- Tô màu hay bị lem
- Cổ tay, cánh tay hoặc cơ thể thường ở tư thế bất tiện khi viết
3. Các vấn đề về xử lý ngôn ngữ:
- Gặp khó khăn trong việc phác thảo các ý tưởng lên giấy
- Khó khăn trong việc hiểu các quy luật của trò chơi
- Khó theo kịp các mệnh lệnh
- Thường bị mất dòng suy nghĩ
4. Các vấn đề về chính tả/ chữ viết:
- Khó hiểu các quy tắc chính tả
- Gặp rắc rối trong việc nhận ra một từ có bị sai chính tả hay không
- Có thể đánh vần bằng miệng chính xác nhưng khi viết thì bị sai
- Đánh vần sai theo nhiều cách khác nhau
- Khó khăn trong việc sử dụng các công cụ kiểm tra chính tả, không nhận ra từ đúng
- Viết lẫn lộn các chữ hoa và chữ thường
- Viết lẫn lộn chữ in và chữ thảo
- Khó có thể đọc được những gì chính bé viết ra
- Tránh né việc viết chữ
- Hay mệt và mỏi tay khi viết
- Bôi xóa nhiều
5. Các vấn đề về ngữ pháp và cách sử dụng:
- Kỹ năng viết kém khi không biết cách sử dụng chấm câu
- Dùng quá nhiều dấu phẩy
- Không bắt đầu câu với một chữ viết hoa
- Không viết thành câu hoàn chỉnh mà thường viết theo dạng gạch đầu dòng
- Viết một câu rất dài mà không có bất kỳ một dấu câu nào cả
6. Tổ chức ngôn ngữ viết:
- Khó khăn trong việc bắt đầu kể 1 câu chuyện, đôi khi bắt đầu bằng đoạn giữa
- Bỏ qua các chi tiết quan trọng hoặc cung cấp quá nhiều thông tin
- Tự cho rằng mọi người hiểu những gì mình đang diễn đạt
- Sử dụng những câu miêu tả mơ hồ
- Viết câu lộn xộn
- Không bao giờ đi vào đúng vấn đề hoặc lặp đi lặp lại vấn đề đã đề cập
- Ý tưởng được truyền đạt tốt hơn khi nói
Kỹ năng viết của bé có rối loạn diễn đạt bằng chữ viết cũng thay đổi phụ thuộc vào độ tuổi của bé. Thông thường sẽ thấy triệu chứng khi bé bắt đầu tập viết.
Tuổi mẫu giáo: có thể do dự trong việc viết và vẽ, do đó bé thường nói là mình ghét tô màu.
Tuổi tiểu học: viết chữ khó đọc, chữ thường và chữ hoa lộn xộn. Các bé có thể có khó khăn trong việc viết trên một dòng và các kí tự có kích cỡ, chiều cao không đồng đều nhau. Một số bé có thể cũng cần nói to các từ khi viết hoặc gặp khó khăn khi thể hiện suy nghĩ lên giấy.
Tuổi trung học: có thể viết những câu đơn giản. Tập vở của trẻ có thể có nhiều lỗi ngữ pháp hơn các trẻ khác cùng tuổi.
Xem thêm:
>> Kỹ năng viết gặp khó khăn khi bị rối loạn diễn đạt bằng chữ viết
>> Hỗ trợ để bé phát triển kỹ năng viết