Rối loạn cư xử, một dạng rối loạn hành vi, là một mô hình hành vi lặp đi lặp lại và dai dẳng ở trẻ em và trẻ vị thành niên, làm xâm phạm các quyền của người khác hoặc phá vỡ các nguyên tắc cơ bản của xã hội.
Các hành vi rối loạn này thường được trẻ thể hiện trong nhiều bối cảnh – ở nhà, ở trường, trong các tình huống xã hội – và chúng gây ra những suy giảm đáng kể về chức năng học tập, xã hội và gia đình ở trẻ.
Đây là một tình trạng nghiêm trọng được đặc trưng bởi hành vi chống đối, đôi khi có xu hướng bạo lực và coi thường người khác. Rối loạn cư xử ở trẻ em và vị thành niên thường sẽ phát triển thành rối loạn nhân cách chống đối xã hội khi trưởng thành, vì vậy cần được điều trị càng sớm càng tốt.
Nguyên nhân của rối loạn cư xử – Một dạng rối loạn hành vi
Nguyên nhân chính xác gây ra dạng rối loạn hành vi này vẫn chưa được tìm ra, nhưng các nhà chuyên môn tin rằng sự kết hợp của các yếu tố sinh học, gen, môi trường, tâm lý và xã hội đóng một vai trò quan trọng trong việc gây ra rối loạn này.
- Yếu tố sinh học: Một số nghiên cứu cho rằng các khuyết tật hay chấn thương ở những vùng nhất định của não có thể dẫn đến các rối loạn hành vi. Rối loạn cư xử có liên quan đến những khu vực não cụ thể tham gia vào việc quy định hành vi, kiểm soát xung động và cảm xúc. Các triệu chứng rối loạn cư xử có thể xảy ra nếu các tế bào não nằm dọc theo những vùng não này hoạt động không bình thường. Hơn nữa, trẻ em và thiếu niên có rối loạn cư xử có thể cũng có những rối loạn tâm thần khác, như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), rối loạn học tập, trầm cảm, lạm dụng thuốc, rối loạn lo âu…
Chấn thương ở não có thể dẫn đến rối loạn hành vi này
- Di truyền (Gen): Nhiều trẻ và thiếu niên mắc rối loạn cư xử có người thân bị bệnh về thần kinh, bao gồm các rối loạn cảm xúc, rối loạn lo âu, rối loạn sử dụng chất kích thích và rối loạn nhân cách. Điều này cho thấy rối loạn cư xử có thể có nguyên nhân di truyền.
- Môi trường: Các yếu tố như cuộc sống gia đình bị rối loạn, bị lạm dụng thời thơ ấu, những trải nghiệm đau thương, gia đình có người lạm dụng chất kích thích, kỷ luật không nhất quán của cha mẹ có thể góp phần cho sự phát triển của rối loạn cư xử ở trẻ.
- Tâm lý: Một số chuyên gia tin rằng các rối loạn cư xử có thể cho thấy trẻ có những vấn đề về ý thức đạo đức (không có cảm giác tội lỗi hay hối hận), cũng như gặp vấn đề trong quá trình nhận thức.
- Xã hội: Tình trạng kinh tế xã hội thấp, trẻ không được bạn bè đồng lứa chấp nhận, tiếp xúc với những hiện tượng bạo hành trong khu vực sống và tiếp xúc bạn bè phạm tội có thể là những yếu tố nguy cơ cho sự phát triển của dạng rối loạn hành vi này.
Xem thêm:
Triệu chứng và chẩn đoán rối loạn cư xử – Một dạng rối loạn hành vi
Cách điều trị rối loạn cư xử – Một dạng rối loạn hành vi ở trẻ